Phượng, phượng hoàng hay phụng là một trong tứ linh LONG – LY – QUY – PHỤNG.
Trước đây, con trống được gọi là PHƯỢNG, con mái gọi là HOÀNG. Còn nay thì không còn phân biệt đực cái và gọi chung là PHƯỢNG HOÀNG.
PHƯỢNG có mỏ diều hâu, mao trĩ, vẩy cá chép, móng chim ưng, đuôi công. Mỗi bộ phận cơ thể đều mang ý nghĩa biểu tượng : đầu đội công lý và đức hạnh, mắt tượng trưng cho mặt trăng mặt trời, lưng cõng bầu trời, cánh là gió, đuôi là tinh tú, lông là cây cỏ, chân là đất. Khi phượng vũ tượng trưng cho hoạt động của trời đất, vũ trụ…
Nếu RỒNG có yếu tố DƯƠNG tượng trưng cho vua chúa thì PHƯỢNG có yếu tố ÂM tượng trưng cho hoàng hậu và đàn bà đẹp. Trong văn hoá phương Đông, rồng và phượng hay kết đôi trong chốn cung đình, đền đài, nơi thờ tự. Motip Long Phụng chầu chữ PHÚC, Long Phụng chầu THÁI DƯƠNG khá phổ biến.
Trong các bộ phận cơ thể thì mắt phượng ( phụng nhãn ) được đặc biệt chú ý. Mắt phượng mày ngài được cho là nét đẹp quý phái. Mắt phượng là mắt có tròng đen to, đen trắng rạch ròi, có hai mí rõ ràng, chiều ngang hẹp, đuôi mắt dài và nhọn. Vì thế có câu: “ Lưng ong, mắt phượng, mày ngài / cổ cao ba ngấn kém ai trên đời “…