Thanh Hoá, vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi phát tích của nhiều triều đại phong kiến Việt Nam. Không phải ngẫu nhiên, nơi đây từng phát lộ nhiều cổ vật quý hiếm, từ đồ đá, đồ đồng, đến gốm sứ…Gần đây, có một cổ vật được tìm thấy ở một bãi sông Chu dưới lớp cát dày tới gần mét. Điều đó khiến tôi lục tìm, xem lại bộ phim ký sự ” Xuôi dòng sông Chu ” của đài Truyền hình Thanh Hoá ( TTV ). Nhiều điều đã sáng tỏ…
Tag Archive | Nguyễn Dòng
CON TẦU ĐẮM HỘI AN – MỘT PHÁT HIỆN, MỘT NIỀM TỰ HÀO VÀ MỘT SỰ TIẾC NUỐI*
Việc phát lộ con tầu đắm ngoài khơi vùng biển Hội An từ những năm 90 cuối TK trước cùng với cả kho tàng gốm Việt cuối TK15 là một phát hiện, một niềm tự hào lớn lao về nghệ thuật gốm xưa của cha ông, gây tiếng vang lớn cả trong và ngoài nước. Tuy vậy cũng có nhiều tiếc nuối.
GỐM TAM THÁI*
Cần phân biệt với gốm tam sắc ( Tangsancai/ Đường Tam Sắc ) nổi tiếng thời nhà Đường. Gốm tam sắc dùng 3 màu men chủ đạo là vàng, xanh lục và trắng vẽ, phủ lên cốt gốm rồi nung một lần, thường thấy trên những tượng gốm hình người, ngựa, lạc đà,…thời nhà Đường ( 618-907 ). Gốm Tam thái thì khác. Cốt gốm sau khi vẽ họa tiết màu xanh cobalt hoặc không rồi phủ một lớp men kính, sau đó đưa vào lò nung ở nhiệt độ cao, sau cùng mới vẽ tiếp các họa tiết bằng 3 mầu vàng, xanh lục và đỏ tía, rồi đưa vào lò hấp ở nhiệt độ thấp. Đối với những món đồ cao cấp thì màu vàng được thay thế bằng vàng thật dát mỏng.
ĐỒ SÀNH*
” Chuông khánh còn chẳng ăn ai/ huống chi mảnh chĩnh vứt ngoài bụi tre” ( Ca dao ) – một sự so sánh ẩn dụ trong dân gian về những giá trị không tương đồng, một sự phê phán lối sống bon chen, ảo tưởng.
Còn về nghĩa đen: mảnh sành dù có cứng, tiếng kêu có đanh thì cũng không thể vang vọng, cao sang như tiếng chuông, tiếng khánh nơi tôn nghiêm, quyền quý.
NGỰA*
Hình tượng NGỰA hiện diện từ rất sớm trong văn hoá ĐÔNG-TÂY. Là 1/12 con GIÁP trong văn hoá phương Đông, gắn liền với nhiều biểu tượng thần thoại NHÂN MÃ trong văn hoá phương Tây, nằm trong LỤC SÚC trong văn hoá nhiều nước, là chủ đề cho các môn hội họa, điêu khắc, thơ văn…, là biểu tượng cho sự trung thành,tận tụy, cho tài lộc,thành công, sự kiêu hãnh, tự do và thanh khiết. MÃ ĐÁO đi liền với THÀNH CÔNG. Ngựa có dáng đẹp, mạnh mẽ, sung mãn nhưng thanh nhã, hiền lành…
GIAO LƯU VĂN HOÁ QUA CỔ VẬT*
Ngay từ khi quan hệ Việt – Mỹ còn chưa bình thường hoá, năm 1988, ba nhân vật quan trọng của Bảo tàng Nghệ thuật Á châu San Phancisco là giáo sư Nancy Tingley, Clarence Shangraw, Linda Schieler Marks đã sang Việt Nam bàn về dự án đưa cổ vật Việt Nam sang triển lãm tại Mỹ. Do quan hệ hai nước còn phức tạp, việc đưa cổ vật ra nước ngoài còn là điều mới mẻ nên việc thương lượng phải kéo dài tới…20 năm. Mãi tới năm 2009, hơn trăm cổ vật tiêu biểu VN mới được xuất dương, thực hiện sứ mệnh ngoại giao văn hoá trên đất Mỹ tại Bảo tàng Nghệ thuật Houston ( từ 13/9/2009 đến 3/1/2010 ) và sau đó tại BT Xã hội Châu Á New York ( 2/2 – 2/5/2010 ). Các hiện vật được chọn lọc từ 9 bảo tàng lớn của VN đã gây tiếng vang trong quan hệ Văn hoá hai nước sau khi hai nước đã bình thường hoá quan hệ vào năm 1994.
ĐÈN TRUNG THU*
Thấy cháu nội thích thú với chiếc đèn Trung Thu, ông nội cũng nổi…máu con nít với 2 chiếc ” đèn ” gốm.
Thực ra là 2 chiếc thủy chì ( có người gọi thủy trì, chưa rõ gọi thế nào mới đúng ), một loại hũ nhỏ như quả trứng, dùng đựng chất lỏng ( nước cho mực Tàu, hay hương liệu, tuỳ người sử dụng…). Có điều đặc biệt, trong cả ngàn chiếc tôi chỉ gặp đúng 2 cái cốt vỏ trứng, thấu quang. Khi thả đom đóm hoặc chiếu đèn thì chúng sáng trưng, còn hơn cả đèn lồng trung thu!
THỊ TRƯỜNG CỔ VẬT*
Thời kinh tế toàn cầu khủng hoảng nhưng thị trường cổ vật vẫn rất…điên rồ. Tuần trước, tại New York, nhà đấu giá Sotherby’s tung ra đấu giá một chiếc ấm thời Càn Long với giá dự tính ( estimate price ) là 300.000 – 500.000 USD. Kết thúc phiên đấu giá, chiếc ấm đã được mua với giá…3.400.000 USD, ngoài sức tưởng tượng của rất nhiều người và gây sửng sốt cho cả Sotherby’s.
THẦY VÀ BẠN*
Cái sự học đeo đuổi ta từ lúc lọt lòng cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay. Thuở sơ sinh, ta đã học ăn, học nói, học khóc, học cười. Lớn hơn, ta học thầy, học bạn. Trưởng thành, ta học…trường ĐỜI. Cái chấm cuối đời ta cũng nên học cho đáng. Học bao nhiêu cũng chẳng đủ vì ta chỉ là hạt cát trong vũ trụ bao la…
HƯƠU – NAI / LỘC *
LỘC với nghĩa HƯƠU, NAI và LỘC với nghĩa PHÚC – LỘC là hai từ đồng âm, dị nghĩa. Trong nghệ thuật xưa, lối chơi chữ rất hay được sử dụng. Trên đồ gốm, sứ, tranh, tượng, chạm khắc người xưa dùng hình tượng HƯƠU/NAI để biểu tượng cho PHÚC LỘC.
