Tôi không định nói về trò chơi bowling thời hiện đại mà muốn nói về những chiếc bát tô cỡ siêu đại với đường kính trên dưới 30 cm, niên đại khoảng 700 năm về trước. Việc xác định niên đại tương đối chính xác của những chiếc tô này không phải dễ.
Tôi có 3 chiếc tô lớn, chân tiện, viền chân socola. 2 chiếc men xanh trắng thì họa tiết hoa văn rất LÊ, chiếc men nâu thì thân dưới vuốt cánh cúc và tầng hoa văn phía trên ám họa thủy ba rất TRẦN.
Cả 3 đều có chân đế dầy, lối cắt chân đế cũng rất TRẦN. Nếu xếp vào đầu LÊ chắc không cần băn khoăn lắm…Cố gắng tìm kiếm chứng cứ thêm, tôi tìm đọc cuốn GỐM XANH TRẮNG TRUNG HOA VÀ VIỆT NAM TÌM THẤY Ở PHILIPPINES ( Chinese and Vietnamese blue and white wares found in the Philippines ), nơi công bố những hiện vật và tiêu bản tìm thấy trên con tầu đắm Pandanan khai quật năm 1995 tại vùng biển Tây Nam Philippines. Đồ gốm trên con tầu đó có cả đồ Trung Hoa, Bắc Việt Nam và cả gốm Gò Sành. Về gốm Trung Hoa có nhiều món thuộc dòng Yuan ( khoảng 40 năm cuối nhà Nguyên ) và cũng khá nhiều gốm thời Minh. Đặc biệt trong số gốm Việt, có một chiếc bát tô rất lớn, đường kính miệng 30,2 cm, dáng và hoa văn sen trong lòng bát có phong cách rất YUAN!
Một chi tiết rất quan trọng nữa là trên con tầu đó người ta tìm thấy những đồng xu có niên đại 1403-1424! Như vậy niên đại những món đồ trên con tầu đắm Pandanan có niên đại cuối TK14, đầu TK15. Vậy chiếc tô Việt kia chắc cũng có niên đại tương tự. Phải chăng nó được tạo tác vào thời nhà Hồ hoặc trong thời kỳ nhà Minh xâm lược nước ta 1405-1427?
Cứ băn khoăn mãi về những chiếc tô có những yếu tố vừa Lê, vừa Trần! Xin mời các cao thủ cho lời khuyên. Xin đa tạ!
NST: Nguyễn Dòng
Nguồn: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=792471844429475&id=100010000008701
